- BUTYRI
- BUTYRIcognitio ac usus, quia ad Graeco sero pervenit, nec nisi per barbaras nationes, hinc in nomine ei assignando minus accurati fuisse videntur; bubulum caseum illud vocando, haec enim propria vocis notio est. Certe, cum casei et lactis homerus, Theocritus, Eutipides et Poetarum alii meminerint sexcentis locis, Βούτυρα ne semel quidem nominârunt. Aristoteles quoque de lacte et scaseo, multa habet insignia, Histor. Animal. l. 3. c. 20. et 21. de butyro ne γρῦ quidem; nisi quis ad eius descriptionem putet haec pertinere, Inest lacti pinguedo quaedam, quae, cum concretum est, sit oleosa. Quomodo m Hecataeo Butyrum intelligunt, cum Paeones ungi dicit, ἐλαίῳ ὐπὸ γάλακτος, oleô et lacte, apud Athenaeum l. 10. c. 14. Utut sit, vel hinc appater, Butyri nomen tum temporis nondum fuisse in usu, adeoque nec rem ipsam, nisi inter Barbaros. Hinc Plinius tradit l. 28. c. 9. E lacte sit Butytum; barbararum gentium laudatissimus cibus, et qui divites a plebe discernat. Cum rem et nomen Orientales usurpaverint ab omni aevo. Ita namque Gen. c. 18. v. 8. Abraham Augelis ad cenam invitatis btulit Chemea (quam vocem decies de Butyro usurpant Scriptores Sacri) h. e. Butyrium et lac. Vide quoque Deut. c. 32. v. 14. Iudicum c. 5. v. 25. etc. inprimis Proverb. c. 30. v. 33. ubi obiter Butyri consiciendi ratio a Salomone sic docetur, Expressio lactus educit Butyrum. Cur autem Hebraice Butyrum vocetur Chemea, ex Arabibus discere est; qpud quos chama, de lacte, spissum et concretum esse significat, scil. in butyri modum. Vide Bochart. Hieroz. Part. 1. l. 2. c. 45. Quamquam vero fiat, quoque e lacte oville aut caprino; imo equino etiam, vel asinino, plurimum tamen e bubulo: et inde nomen, apud eundem legas. Vide quoque Gerh. Ioh. Voss. de orig. et progressu Idolol. l. 3. c. 64. uti de Butyro, apud Barbaras quasdam gentes, in unctionibus, adhibito, infra aliquid voce Unctuarium. Hodie, praeter Helvetiam, Butyrô excellunt provinciae Foederati Belgii; et quidem a peculiari gratia commendari solet Butyrum Delphense, in Hollandia, et Dixmuydense in Flandria. Cui in Gallia simile Butyrum Vanurense, cuius libra Parisiis Quadragesimali tempore saepe 30. pluribusque venit solidis. In Castella Butyrum adeo rarum est, ut in Pharmacopoliis sere tantum vendi soleat, in usum Medicum; quod in peregrinatione sua expertus est Fridericus II. Elector Palatinus, uti refert Leod. Vitae Friderici l. 6. Vide Auctorem Anonymum Historlae Orbis Terrar. Geogr. ac Civ.c. 10. de Commerciis.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.